ŠTÁTNY ROZPOČET (ŠR)• Základný ekon

ŠTÁTNY ROZPOČET (ŠR)

• Základný ekonomický zákon štátu
• Príjmy ŠR:
- priame dane (z príjmu fyzických a právnických osôb, daň z majetku, cestná daň)
- nepriame dane (DPH, spotrebné dane)
• Hospodárska politika štátu:
- expanzívna (podpora výrobcov, stimulácia rastu)
- reštriktívna (obmedzenie výroby i investícií)
• Výdavky ŠR: verejný sektor (školstvo, sociálno-zdravotná oblasť), splácanie štátneho dlhu, štátny sektor (štátna správa, armáda, polícia)

ŠTÁTNY DLH (ŠR vyrovnaný, deficitný, prebytkový)



ROZPOČTOVÁ REGULÁCIA

• pomocou nástrojov zabezpečujúce stabilitu a rovnovážny vývoj ekonomiky tzv. VSTAVANÉ (ZABUDOVANÉ) STABILIZÁTORY:

- progresívna daň z príjmov

- poistenie v nezamestnanosti a sociálne poistenie

- subvencie cien poľnohospodárskych produktov (EÚ)

- štátny výkup poľnohospodárskych prebytkov

- zámerná (diskrétna) finančná politika (regulácia príjmov pomocou daní a
iných nástrojov – zmeny v štruktúre ŠR, verejné práce, projekty
zamestnanosti,..)


PENIAZE A BANKOVÝ SYSTÉM

Vznik peňazí: výmena vyrobeného tovaru, nadprodukcia, nadhodnota
- naturálna výmena (u nás najčastejšie plátno – platiť)
- peňažná výmena, trh

PENIAZE
- papierové
- drobné mince
Bankové (depozitné) peniaze

Funkcia peňazí:
• Prostriedok výmeny tovarov a služieb
• Zúčtovacia jednotka (peniaze určujú ceny tovarov a služieb na trhu)
• Uchovávateľ hodnôt


INDEX SPOTREBITEĽSKÝCH CIEN (ISC)
• Spotrebiteľský kôš tovarov a služieb (potraviny, šatstvo, bývanie, zdravotnej starost-s livosti a iných tovarov a služieb každodennej spotreby)
INFLÁCIA
• Zmena cenovej hladiny meranej indexom spotrebiteľských cien za určité obdobie (mesiac, rok)


BANKOVÝ SYSTÉM

CENTRÁLNA BANKA – Národná banka Slovenska
• zabezpečenie dostatku peňazí a mincí na trhu (emisia)
• vykonáva finančné operácie štátu (napr. štátna pokladnica)
• poskytuje úvery obchodným bankám a ovplyvňuje ich činnosť (...)
• používa sa názov „banka bánk“

OBCHODNÉ BANKY
• poskytujú bankové služby podnikom, družstvám, súkromným podni-kateľom i súkromným – fyzickým osobám
• Uskutočňujú tieto druhy bankových operácií:
- aktívne operácie: poskytovanie úverov, za ktoré poberajú úroky
- pasívne operácie: prijímajú vklady klientov alebo vydávajú svoje akcie
(za tieto operácie platia úroky alebo dividendy)
- sprostredkovateľské operácie: prevody na účtoch, ...

ĎAĽŠIE PEŇAŽNÉ ÚSTAVY
Sporiteľňa – slúži najmä občanom: vklady, výbery, pôžičky
Poisťovňa – poisťovacia činnosť (majetok, zodpovednosť za škodu, osoby)

Wyniki (polski) 1:

BUDŻETU PAŃSTWA (ŠR)• Podstawowe prawa gospodarczego Państwa• Przychody ŠR: -podatki bezpośrednie (od dochodów osób fizycznych i prawnych, podatku od nieruchomości, podatek drogowy) -podatków pośrednich (VAT, akcyza)• Polityki gospodarczej państwa: -rozległy (wsparcia producenta, stymulacji wzrostu) -restrykcyjne (ograniczenie produkcji i inwestycji)• Wydatki sektora publicznego: ŠR (edukacja, region społeczno zdrowotnych), spłatę długu Narodowego, sektora publicznego (rząd, wojsko, policja) DŁUG (bilans w deficyt, ŠR, nadwyżka)KONTROLI BUDŻETOWEJ• za pomocą narzędzi do zapewnienia stabilności i stały rozwój gospodarki o nazwie. WBUDOWANE STABILIZATORY (EMBEDDED): -progresywny podatek dochodowy -ubezpieczenie od utraty pracy i ubezpieczeń społecznych -dotacje do produktów rolnych (UE) -Państwo zakup rolnej nadwyżek -celowo () polityki finansowej (regulacja za pomocą podatku dochodowego i innych narzędzi – zmiany w strukturze projektów robót publicznych, ŠR, zatrudnienia, itp.) PIENIĄDZE I SYSTEMU BANKOWEGOPojawienie się pieniądze: Wymiana towarów wytwarzanych, nadprodukcji, o wartości dodanej. -naturalny zamiennik (najczęściej płótno pay) -Kantor wymiany walut, rynekPIENIĄDZE -papier -małe monety Pieniądze w banku (depozytariusz)Funkcji pieniądza:• Środek wymiany dóbr i usług• Jednostki rozliczeniowej (pieniądze określenia cen towarów i usług na rynku)• Przechowywać wartościWSKAŹNIK CEN KONSUMPCYJNYCH (CPI)• Koszyk inflacyjny towarów i usług (jedzenie, ubrania, mieszkania, opieki zdrowotnej i innych codziennych towarów i usług)INFLACJA• A zmiana poziomu ceny monitorowanych indeksów cen konsumpcyjnych na pewien okres czasu (miesiąc, rok)SYSTEM BANKOWYCENTRALNY BANK, Narodowy Bank Słowacji• zapewnienie dostępności pieniędzy i monet na rynku (problem)• przeprowadzone transakcje finansowe państwa (np. skarb państwa)• zapewnienie pożyczek bankom komercyjnym i wpływa na ich funkcjonowanie (...)• używa nazwy "Bank banków"BANKI KOMERCYJNE• świadczenia usług bankowych dla firm, spółdzielni, prywatnych firm i prywatnych osób fizycznych kateľom• Następujące rodzaje operacji bankowych: -aktywne operacje: udzielanie kredytów, dla których otrzymane odsetki -pasywne operacje: klientów depozytów lub odbierzesz swoje działania (dla następującej operacji do zapłaty odsetek lub dywidend) -pośrednie: przekazy na konta,... INNE INSTYTUCJE FINANSOWE Oszczędności Bank, zaprasza obywateli: depozyty, wypłaty, pożyczkiUbezpieczenia działalności ubezpieczeniowej (aktywów, zobowiązań, osoby)

Wyniki (polski) 2:

Budżet państwa (SB)

• podstawowe prawo ekonomiczne państwa
• podjąć SR:
- podatki bezpośrednie (od dochodu i od osób prawnych, podatek od nieruchomości, podatku drogowego)
- podatków pośrednich (VAT, akcyza)
• państwowej polityki gospodarczej:
- ekspansywny (wsparcie producenci, stymulacja wzrostu)
- restrykcyjna (ograniczanie produkcji i inwestycji)
• Wydatki SR: sektora publicznego (edukacja, socjalnej i zdrowia), spłata długu publicznego, sektora publicznego (administracja, wojsko, policja)

zadłużenie (stan budżet zrównoważony, deficyt, nadwyżka)



REGULACJA BUDŻET

• przy użyciu narzędzia w celu zapewnienia stabilności i stałego rozwoju gospodarczego, tak. Dom (wbudowane) stabilizatory:

- progresywny podatek dochodowy

- ubezpieczenia od bezrobocia, ubezpieczenia społecznego

- dotacje ceny produktów rolnych (EU)

- zakup Stan nadwyżka produktów rolnych

- celowe (dyskretne) Polityka fiskalna (rozporządzenie dochodów z podatków i
instrumentów innych - zmiany w strukturze budżet państwa, roboty publiczne projekty
zatrudnienia, ..)


Środki pieniężne i systemu bankowości elektronicznej

Pochodzenie pieniędzy: wymiana wytwarzanych towarów, nadprodukcji, nadwyżka wartości
- wymiana fizyczna (w naszym kraju najczęściej ekranu - płatnej)
- wymiany pieniężnej, rynku

pieniężnego
- papierowe
- grosze
bankowe (depozyty ) pieniądze

Funkcje pieniądza:
• środki umożliwiające wymianę towarów i usług,
• jednostka rozliczeniowa (pieniądze ustalenia cen towarów i usług na rynku)
• przechowywania wartości


wskaźnika cen konsumpcyjnych (CPI)
• koszyka konsumenta towarów i usług (żywność, odzież, mieszkanie, opieka zdrowotna-a ność i inne towary i usługi codziennego użytku)
INFLACJI
• zmiany w poziomie cen mierzona indeksem cen konsumpcyjnych przez pewien okres (miesiąc, rok)


systemu bankowego

banki centralne - Narodowy Bank Słowacji
• zapewnienie wystarczających środków pieniężnych i rynku monety (emisja)
• przeprowadza transakcje finansowe państwo (np. Skarb)
• udziela kredytów bankom komercyjnym i wpływać na ich funkcjonowanie (...)
• Należy używać terminu "bankiem banków"

banków handlowych
• wykonywanie usług bankowych dla przedsiębiorstw, spółdzielni, prywatnymi Entre-ców i prywatnego - osób
• Aby wprowadzić te typy operacji bankowych :
- aktywne operacje: kredyty, za który otrzymuje odsetki
- operacje pasywne: przyjmowanie depozytów klientów lub wydać swoje akcje
(na te operacje zapłaty odsetek lub dywidend)
- pośrednictwo: transfer środków ...

DALSZE instytucje finansowe
oszczędności Bank - głównie zagrywek citizen: depozyty, wypłaty pożyczki,
firma ubezpieczeniowa - działalności ubezpieczeniowej (właściwość, odpowiedzialności osobistej)